Verval & wederopstanding
Villa Ockenburgh, in 1654 gesticht door landheer Jacob Westerbaen, is na de Tweede Wereldoorlog decennia lang een jeugdherberg geweest. Deze jeugdherberg, de grootste van Europa, sloot haar deuren in 1996, waarna de gemeente de buitenplaats te koop aanbood. Diverse plannen werden ingediend, die echter niet haalbaar bleken.
Villa Ockenburgh raakte in verval, tot in 2012 drie buurtbewoonsters de koppen bij elkaar staken. Zij ontwikkelden een reddingsplan voor herbestemming van de buitenplaats op basis van burgerparticipatie. Het moest een laagdrempelige, sociaal-maatschappelijke ontmoetingsplek worden waar iedereen kon genieten van natuur, cultuur en lekker eten. De dames gingen in gesprek met de gemeente en richtten de Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh (SHBO) op. Het resultaat was, dat in 2015 werd gestart met het inrichten van een pop-up café-restaurant in de villa.
Het leek alsof de omwonenden op dit moment gewacht hadden. Honderdvijftig vrijwilligers meldden zich aan en besteedden vele tienduizenden arbeidsuren aan achterstallig onderhoud van de villa en het aanleggen van de tuin. Een groep cultuurliefhebbers realiseerde een activiteitenprogramma van muziekoptredens, theater, films, lezingen enz. Er kwamen themawandelingen, kerstmarkten, kleine muziekfestivals en nog veel meer.
De gemeente Westland doneerde een ‘state of the art’ kas, die als restaurant fungeerde toen de villa op kosten van de gemeente uitwendig gerestaureerd werd. In 2018 nam SHBO het eigendom van de buitenplaats over van de gemeente. Een jaar later begon de inwendige restauratie van de villa, nu op kosten van SHBO. Vrijwilligers, lokale overheid, cultuurfondsen, sponsoren en vele donateurs brachten talenten, geld en goederen bij elkaar om het ‘onmogelijke’ waar te maken. Een sociaal horeca-ondernemer werd gevonden voor het uitbaten van het restaurant en de zalen, waarmee het project zichzelf financieel kan bedruipen.
Nu de corona-hindernis genomen lijkt, kan Villa Ockenburgh weer de glansrol spelen die de omwonenden haar hebben toebedeeld. De buitenplaats is een geliefde ontmoetingsplek geworden voor jong en oud, voor liefhebbers van natuur, cultuur, lekker eten, tuinieren en wandelen. Een plek waar vriendschappen worden gesloten en mensen in een sociaal verband nieuwe doelen vinden.
Elke zondagmiddag is er jazzmuziek, in het theater vinden regelmatig voorstellingen en lezingen plaats, eens in de maand wordt de talkshow Vijf voor Twaalf gehouden en de Filmclub zorgt steeds voor nieuwe, verrassende films. Het horecabedrijf van Villa Ockenburgh is een erkend leerbedrijf, waar mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt professioneel voorbereid worden op een baan. De kas dient hierbij als opleidingsplek.
Een verhaal apart is de indrukwekkende moestuin, naar historisch voorbeeld ontworpen en aangelegd door tientallen vrijwilligers, die met elkaar ook het onderhoud verzorgen op de maandagen. De kok van het restaurant maakt dankbaar gebruik van enkele producten uit de tuin.
In het meervoudig bekroonde burgerinitiatief Villa Ockenburgh, waarvan de sociaal-maatschappelijke waarde door vrijwilligers werd gecreëerd, is het motto van de initiatiefneemsters ruimschoots waargemaakt: ‘Er is meer te verdienen dan geld’.
